केंद्र सरकारच्या कौशल्य प्रशिक्षण निधीतून पुरोहित वर्गाची निर्मिती

• केंद्र सरकारच्या निधीतून कौशल्य विकास प्रशिक्षणांतर्गत पुरोहित प्रशिक्षण
• देशभरात 1.72 लाख पुरोहितांना प्रशिक्षण देण्याचे लक्ष्य 
• हिंदू परिषदेसारख्या धार्मिक संघटनां प्रशिक्षण योजनेशी जोडणार

 केंद्र सरकारच्या कौशल्य विकास मंत्रालयाने पुजारी आणि धार्मिक विधींशी संबंधित लोकांना प्रशिक्षण देऊन त्यांना स्वयंरोजगाराशी जोडण्यासाठी एक योजना तयार केली आहे. येत्या 18 महिन्यांत देशभरातील 1.72 लाख पुरोहितांना प्रशिक्षण देण्याचे लक्ष्य निश्चित करण्यात आले आहे. विशेष बाब म्हणजे केंद्र सरकार प्रथमच विश्व हिंदू परिषदेसारख्या धार्मिक संघटनांना प्रशिक्षण योजनेशी जोडणार आहे. या संस्था प्रशिक्षणाच्या गरजा पूर्ण करतील. त्यासाठी केंद्र सरकार त्यांना पैसे देणार आहे. प्रशिक्षण कार्यक्रमासाठी किती रक्कम खर्च होणार आहे, याबाबत कोणताही अधिकारी माहिती देण्यास तयार नाही. 

पुरोहितांच्या प्रशिक्षणासाठी देशभरात नोंदणी सुरू झाली आहे. मध्य प्रदेशात 2200, गुजरातमध्ये 632, छत्तीसगडमध्ये 209 आणि बिहारमध्ये 1400 जणांची नोंदणी झाली आहे. तामिळनाडूमध्ये सर्वाधिक 56 हजार नोंदणी झाली आहे. 

दक्षिण भारतात पुजारी प्रशिक्षण अभ्यासक्रमाचा कालावधी ६ महिने निश्चित करण्यात आला आहे, तर इतर ठिकाणी ३ ते ६ महिन्यांचे प्रशिक्षण दिले जाईल. याचे कारण पूजा, विधी इत्यादींमध्ये वाचले जाणारे श्लोक आणि मंत्र यांचे इंग्रजी आणि हिंदी भाषांतरही शिकवायचे आहे. , हिंदी भाषिक भागात हिंदी भाषांतर शिकण्याची गरज भासणार नसल्यामुळे या भागात हा अभ्यासक्रम ३ महिन्यांचा असेल. दुसरीकडे, तामिळनाडू, तेलंगणा आणि इतर दक्षिणेकडील राज्यांमध्ये हिंदी भाषांतर शिकवण्यासाठी 3 महिन्यांचा अतिरिक्त कालावधी निश्चित करण्यात आला आहे. 

प्रशिक्षणाच्या विषयांमध्ये ऑनलाइन उपासना देखील समाविष्ट आहे. यासाठी एक आठवड्याचा कोर्स असेल. येत्या काळात ऑनलाइन पूजेचा ट्रेंड झपाट्याने वाढेल, असा विश्वास मंत्रालयाने व्यक्त केला आहे, त्यामुळे यासाठी पुरोहितांनी आधीच तयारी करणे आवश्यक आहे. प्रशिक्षणाच्या तारखा अद्याप जाहीर झालेल्या नाहीत.

•  पुरोहितांचे (प्रतिकात्मक) वर्गीकरण – पद्धतीनुसार प्रशिक्षण अभ्यासक्रम ठरवले जातील
• गृहपूजा, विवाह, मुंडन, श्राद्ध यांसारख्या संस्कारांसाठी मंत्र, उपासना पद्धती आणि त्यांचा क्रम.
• गरुड पुराण आणि सत्यनारायण कथा यांचे पद्धतशीर वाचन आणि पूजा, पितृ पक्षातील तर्पण सारखे विधी.
• ज्योतिष शास्त्रातील गणिते आणि ग्रह नक्षत्रांची संपूर्ण माहिती.
• राज्य आणि प्रदेशानुसार संस्कृतीचे प्रशिक्षण.

प्रशिक्षण पूर्ण झाल्यानंतर वेबसाइटवर जॉईन होईल  प्रशिक्षणानंतर पुजाऱ्यांना प्रमाणपत्र मिळेल. त्याची संपूर्ण माहिती सामान्य वेबसाइटवर नोंदवली जाईल. प्रशिक्षण संस्था सरकारला पुजार्‍यांची वेगवेगळ्या श्रेणींमध्ये विभागणी करून क्लस्टर तयार करण्यास मदत करतील (जे धडे देतात, जे विधी करतात, जे पूजा करतात इ.). यामुळे लोकांना त्यांच्या सेवांचा लाभ घेणे सोपे होणार आहे. यामुळे पुजार्‍यांची कमतरता भासणार नाही, तसेच त्यांना काम मिळण्याची चिंताही भासणार नाही.  पण भविष्यात या पुजाऱ्यांना काम मिळाले नाही तर एक लाख 72 हजार पुरोहित बेरोजगार भत्त्याच्या नावाखाली सरकारकडून जनतेच्या पैशाची लूट करायला कमी करणार नाही. ज्याप्रमाणे १० टक्के आरक्षण सहजतेने खिशात घातल्या गेले. भविष्यात ही मंडळी बेरोजगार भत्ता म्हणून सरकारी तिजोरीची लूट करण्यास कमी करणार नाही अशी शक्यता आता सर्वसामान्य नागरिकांकडून वर्तवली जात आहे. 

अघोषित आरक्षण असल्याप्रमाणे देशातील सर्व मंदिरांवर कब्जा करून बामण बडव्यांनी मंदिरांना घेरले आहे. मंदिरात पूजा आणि त्या पूजेच्या माध्यमातून बहुजनांना लुटणे हा एककलमी कार्यक्रम असणाऱ्या/ बामणांना आव्हान देण्याचे काम तामिळनाडूच्या एम.के.स्टॅलिन सरकारने घेतला. तामिळनाडूच्या मंदिरांत आता बामणेतर पुजारी दिसू लागले. मात्र यामुळे पारंपारीक पुजाऱ्यांच्या पोटा-पाण्यावर गदा आली. तामिळनाडू सरकारने १०० दिवसांचा ‘शैव अर्चक’ कोर्स सुरू केला तो पूर्ण केल्यानंतर कोणीही पुजारी होऊ शकतो. या नियुक्त्या तामिळनाडू हिंदू रिलीजियस अँड चॅरिटेबल इंडॉमेंट डिपार्टमेंटच्या (एचआर अँड सीई) अधीनस्थ ३६ हजार मंदिरांत करण्यात आल्या.

यावरून प्रचंड राजकीय वाद निर्माण झाला. द्रमुकचा पायाच हिंदू विरोधाच्या मूळ विचारसरणीवर आहे. सरकार एखादी मशीद किंवा चर्चवरही नियंत्रण करणार आहे का? असा सवाल भाजपने केला तेव्हा द्रमुकच्या महिला आघाडीच्या सचिव आणि खासदार कनिमोझी यांनी स्वत:ला हिंदूंचा रक्षक म्हणणारा भाजप हिंदूंच्या एका वर्गासोबतच का उभा आहे, असा प्रश्‍न विचारला. तामिळनाडूचे धर्मार्थ प्रकरणांचे मंत्री पी. के. शेखर बाबू म्हणाले की, मंत्रालयाच्या अधीनस्थ मंदिरात पूजा तामिळ भाषेमध्येच व्हावी हे सुनिश्चित करू. राज्याचे भाजपचे ज्येष्ठ नेते नारायणन तिरुपती म्हणाले की, तामिळनाडूच्या मंदिरांत हजारो वर्षे जुनी परंपरा आहे. द्रमुकने नेहमीच हिंदूविरोधी भूमिका घेतली आहे.

प्रदेश भाजपचे उपाध्यक्ष के. टी. राघवन यांच्या मते, मंत्र तामिळमध्ये म्हणावेत अशी सरकारची इच्छा आहे, पण हे कसे शक्य आहे? द्रमुक राजकीय लाभासाठी हिंदूंमध्ये मतभेद निर्माण करत आहे. मद्रास विद्यापीठाचे प्रा. मणिवन्नन म्हणाले की, बामणेतर पुजाऱ्यांची लढाई जुनी आहे. १९७० मध्ये पेरियार यांनी हा मुद्दा उपस्थित केला तेव्हा द्रमुक सरकारने नियुक्तीचे आदेश दिले. १९७२ मध्ये सुप्रीम कोर्टाने आदेशाला स्थगिती दिली. १९८२ मध्ये तत्कालीन मुख्यमंत्री एम. जी. रामचंद्रन यांनी आयोग स्थापन केला होता.

आयोगाने सर्व जातीच्या व्यक्तींना प्रशिक्षण दिल्यानंतर पुजारी म्हणून नियुक्ती करावी, असे आदेश दिले होते. स्टॅलिन सरकारच्या या पुरोगामी निर्णयाला प्रतिआव्हान देत भाजपने केंद्रातूनच पुजाऱ्यांसाठी प्रशिक्षण वर्ग सुरु केले. ज्यामध्ये सर्व संस्कृत भाषेतील मंत्र आहेत यामुळे इतर पुजारी आपोआपच बाजुला होतील आणि केवळ बामणांचा यावर वरचष्मा राहील. कारण मनुस्मृतिनुसार शंकराचार्य किंवा पुजारी होण्याचा अधिकार केवळ बामणानाच आहे. म्हणूनच भविष्यात जरी काही पुजा-अर्चा केली नाही तरी केंद्रानेच प्रशिक्षण प्रमाणपत्र दिल्याने केंद्राकडूनच बेरोजगार भत्त्याची मागणी करून पिढ्यान् पिढ्या बसून खाण्याची सोय आता बामणवर्गाने केली असल्याचा आरोप सर्वत्र होत आहे.

सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे केंद्र सरकारने सुरु केलेल्या या योजनेत सर्वाधिक म्हणजे सुमारे ५६ हजार जणांची नोंदणी तामिळनाडूमधूनच झाली आहे. राज्य सरकारच्या योजनेला छेद देत केंद्र सरकारने अर्थात इथल्या प्रस्थापित व्यवस्थेने आपला डाव व्यवस्थित टाकत क्रांती विरोधात पुन्हा प्रतिक्रांतीचे हत्यार उपसले असल्याचे हे द्योतक आहे. यासाठीच ऐन कैन प्रकारे केंद्रातील सत्ता ताब्यात ठेवण्यासाठी इथला प्रस्थापित वर्ग कार्य करीत आहे.