नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांचे अतिम काळात बेपत्ता झाल्याचे गूढ आणि त्यांच्या मृत्यूबाबत...

भारतीय स्वातंत्र्यसेनानी नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांना आदरांजली वाहण्यासाठी सर्वोच्च न्यायालयाचे ज्येष्ठ वकील जयदीप मुखर्जी यांनी लिहिलेल्या चेका, द रोड ऑफ बोन्स या पुस्तकाबाबत मुंबई मराठी पत्रकार संघ येथे प्रसार माध्यमाना माहिती दिली. या पुस्तकात देशाचे महान नेते नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांचे अतिम काळात बेपत्ता झाल्याचे गूढ आणि त्यांच्या मृत्यूबाबतचा समावेश आहे. 

 18 ऑगस्ट 1945 नंतर बोस सोव्हिएत युनियन (सध्याचे रशिया) मध्ये होते आणि सोव्हिएत युनियनच्या हद्दीत बुलार्कमध्ये आश्रय घेतला होता. मात्र ठराविक कालावधीनंतर त्यांना ओम्स्क शहरातील याकुत्स्क तुरुंगात बारच्या मागे ठेवण्यात आले. सेल क्रमांक 56 मधील सायबेरिया (डॉ. सत्य नारायण सिन्हा, प्रख्यात मुत्सद्दी यांच्या साक्षीनुसार). मुत्सद्दी आणि इतर संशोधन कर्मचाऱ्यांनी तत्कालीन सोव्हिएत सैन्याची क्रूरता प्रस्थापित करण्याचा प्रयत्न केला. दुसऱ्या महायुद्धानंतर मोठ्या संख्येने (किमान दोन लाख) कैद्यांना वेगवेगळ्या आश्रयस्थानात आणि तुरुंगात ठेवले गेले.  नंतर एकतर त्यांची हत्या झाली किंवा सोव्हिएत सैनिक आणि KGB द्वारे किंवा सायबेरियातील थंडीमुळे (-30 अंश सेल्सिअस) ते मरण पावले. कैद्यांचे मृतदेह सायबेरियाच्या ओब नदीच्या बाजूला असलेल्या एका पॅसेजमध्ये पुरण्यात आले होते आणि त्या ओरिअल पॅसेजवर एक रस्ता तयार करण्यात आला होता, ज्याला हाडांचा रस्ता म्हणतात.

 सेवानिवृत्त. न्यायमूर्ती मनाेज के मुखर्जी आयोग आणि न्यायमूर्ती सहाय आयोग या दोन आयोगांच्या निष्कर्षांनंतर, हे सिद्ध होते की, 18 ऑगस्ट 1945 रोजी विमान अपघातात सुभाषबाबू मरण पावले नाहीत आणि राईनकोजी मंदिरातील अस्थिकलश हा नेताजींचा अस्थिकलश नाही. तसेच  भिक्षु गुमनामी हे नेताजी नव्हते हे स्पष्ट झाले आणि म्हणूनच, फक्त एकच पर्याय उरला होता, म्हणजे तत्कालीन सोव्हिएत युनियनचा अध्याय.  महान नेते नेताजींच्या शेवटच्या कार्यकाळाचे उत्तर आत्ताचे रशिया सरकार देईल.  सर्व नेताजी प्रेमीं जनतेला विनंती आहे की त्यांनी केंद्र सरकारला विनंती केली की त्यांनी रशिया सरकारसोबत बसून आपल्या महान नायकाच्या अंतिम कार्यकाळाचे सत्य उघड करावे. त्याचप्रमाणे भारताच्या स्वातंत्र्यासाठी इंग्रजांविरुद्धच्या लढाईत बलिदान दिल्याबद्दल INA सैनिकांच्या (आझाद हिंद फौज) स्मरणार्थ राजपथ, नवी दिल्ली येथे युद्ध स्मारक उभारण्याची मागणीही याद्वारे केंद्र सरकारकडे करत असल्याचे जयदीप मुखर्जी म्हणाले.